Uzależnienia socjologiczne, fizjologiczne i psychiczne, oraz jak sobie z nimi radzić
Uzależnieniem nazywamy stan, w którym zdrowie psychiczne oraz często także fizyczne jest zaburzone. Charakteryzuje się tym, że jesteśmy zmuszeni stale lub okresowo wykonywać jakąś czynność (np. zakupy) lub stosować jakąś substancje (alkoholizm, lekomania), w przypadku zaprzestania, pojawia się zespół abstynencyjny, rozdrażnienie, przemożna chęć wzięcia lub wykonania czynności, natrętne myśli i obsesje, złe samopoczucie. Uzależnienie to bardzo często cichy wróg, rozwija się powoli, niezauważalnie, podsuwając nam myśli, że mamy nad sobą kontrolę, że to, co robimy, jest dobre, że się nam należy, lub dzięki temu jesteśmy lepsi (pije, bo jestem bardziej otwarty, kupuje, bo chce ładnie wyglądać). Niestety zazwyczaj, kiedy zdajemy sobie sprawę z tego, że mamy problem, jesteśmy już głęboko w sidłach uzależnienia, a wyjście z niego, bardzo często okupione jest ciężką walką, zarówno naszą, jak i naszych bliskich. Jakie uzależnienia czyhają na człowieka? Jak sobie poradzić z uzależnieniem?
Podział uzależnień
Uzależnienia dzielą się na 3 rodzaje uzależnień. Uzależnienie fizjologiczne, to potrzeba zażywania konkretnej substancji, odczuwana jako szereg przykrych dolegliwości fizycznych, takich jak bóle głowy, biegunki, potliwość rąk, bezsenność, czasem nawet ekstremalne rzeczy takie jak delirium tremens w przypadku alkoholu. Takie odczucia nazywamy zespołem abstynencyjnym. Aby wyleczyć uzależnienie fizjologiczne należy zastosować detoksykacje, natomiast nie jest to wyleczenie z uzależnienia całkowitego, ponieważ uzależnienie fizyczne, zazwyczaj łączy się z uzależnieniem psychicznym. Uzależnienie psychiczne z kolei, to silna potrzeba brania jakiegoś środka, jednak brak tutaj jakichkolwiek fizjologicznych następstw w przypadku braku zażywania danego środka. Cechy takiego uzależnienia to brak silnej woli w przypadku chęci rzucenia, wzrost tolerancji, usprawiedliwianie się, dlaczego bierzemy daną substancje, wyniszczenie, brak zainteresowania czymś innym poza tym, co wiąże się z braniem substancji (ograniczenie wzorców spędzania czasu), kompulsywna konsumpcja. Do uzależnień psychicznych zaliczają się także uzależnienia behawioralne, takie jak granie w gry, hazard, czy pracoholizm. Istnieje także uzależnienie społeczne, które charakteryzuje się tym, że poprzez modę lub nawyk pewnej grupy, która stosuje jakiś środek (np. narkotyki wśród subkultur, alkohol na imprezach) stosujemy się do zasad panujących w grupie, aby nie odstawać (ze mną się nie napijesz?). Dlatego tak ważna jest zmiana środowiska, w przypadku, gdy chory uzależnił się od substancji poprzez uzależnienie socjologiczne.
Leczenie uzależnień
Choć leczenie uzależnień jest trudne, i niejednokrotnie próby wychodzenia z nałogu kończą się fiaskiem, należy bezwzględnie próbować i zachęcać do leczenia wszystkich uzależnionych. W praktyce, oprócz detoksu, stosowane są terapie indywidualne oraz grupowe, w których uzależniony uczy się nie tylko rozpoznawać swoje uzależnienie, ale także uczy się jak rozpoznawać swoje uczucia, potrzeby, zmywa z siebie poczucie wstydu, porażki, zmienia myślenie, uczy się jak radzić sobie w sytuacjach stresowych, w przypadku nawrotów, czy gorszych dni. Uczy się na nowo, jak żyć na trzeźwo, bez nałogów, które żądzą jego życiem. Poznaje innych uzależnionych, akceptuje swoją sytuacje, rozmawia i otwiera się na innych. Naprawia relacje sam ze sobą, i z innymi. I choć po drodze, mogą zdarzyć się gorsze chwile, załamania i nawroty, należy walczyć, bo każdy z nas jest wart tego, aby żyć bez nałogów, w szczęściu.